نوشدن روحیه جمعی با خانه‌تکانی
تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۲۲۳۰۷۴
از اول اسفند تا شب عید مجبور بودیم روی همان روفرشی که مادر در سالن پهن کرده بود زندگی کنیم. تمام ظرف‌های داخل کابینت‌ها که شاید در طول سال یک بار هم از آن استفاده نمی‌شد را در حیاط می‌گذاشت و بچه‌ها هم مسئول شستن آن می‌شدند. معتقد بود همه وسایل خانه باید در شروع سال جدید تمیز و مرتب باشند و شگون ندارد یک ظرف هم داخل خانه خاک گرفته باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با نزدیک شدن به نوروز همان‌طور که روز نو می‌شود، مردم هم سعی می‌کنند با خانه‌تکانی و جایگزین کردن ظرف‌های کهنه با نو، همه‌چیز را نو کنند. قدیم‌تر‌ها مردم کوزه‌ها را می‌شکستند و سعی می‌کردند با جایگزین کردن ظرف‌های نو به خانه رنگ وبوی تازگی دهند. قدیمی‌ها بر این باور بودند که شکستن کوزه و خانه‌تکانی پیام اندوه‌کشی، فقرزدایی، نظم و نظافت را دارد.
در واقع این باور در بین مردم وجود داشت که خانه‌تکانی و زدودن آلودگی و پلشتی‌ها از فضای خانه و کاشانه در آخر سال، مظهر و نمادی از بیرون کردن ارواح خبیث، ناپاک و فرسوده از محیط‌زیست و زدودن سیاهی، فقر، اندوه و آماده کردن فضای خانه در آستانه نوروز است.دور انداختن اشیای کهنه و فرسوده، شکستن کاسه‌ها و کوزه‌های سفالیِ کهنه نیز از دیگر کارهایی بود که مردم در این ایام انجام می‌دادند. آن روزها شاید فلسفه آن را نمی‌دانستند اما امروزه علم ثابت کرده که شکستگی‌ها محل تجمع میکروب‌ها است. در واقع باید گفت خانه‌تکانی مظهری از نظافت و بهداشت عمومی افراد به شمار می‌رود.
فلسفه خاک‌گیری فرش‌ها
قدیمی‌ها بر این باور بودند که پلیدی‌ها در گوشه‌های تاریک خانه پنهان می‌شوند و باید از خانه بیرون بروند به همین دلیل گرد و غبار را از هر گوشه خانه پاک می‌کردند. در حقیقت، این همان میکروب‌هایی است که در این مکان به‌وجود می‌آید.
فاطمه عبدالهی، کارشناس بهداشت محیط به جام‌جم توضیح می‌دهد که «مهم‌ترین پیام خانه‌تکانی بهداشت عمومی و فردی است به طور مثال همین خاک‌گیری که در گذشته برای فرش‌ها صورت می‌گرفت بسیار اهمیت دارد . وقتی فرش قبل از شست‌وشو خاک‌گیری نشود، خاک‌ها لابه‌لای الیاف باقی می‌ماند و هر بار که شسته می‌شود، یک لایه‌به‌لایه بعدی اضافه و سرانجام الیاف مانند یک بتون خشک و شکننده و موجب ایجاد صدا می‌شوند. این امر ممکن است به مرور موجب پوسیده شدن تکه‌ای از فرش شود».
همبستگی جمعی در خانه‌تکانی
او به یک همبستگی جمعی در بین مردم در زمان خانه‌تکانی اشاره کرده و می‌گوید: «خانه‌تکانی باعث ایجاد اتحاد و همبستگی بین خانواده‌ها، دوستان و آشنایان در محله‌ها، روستاها و شهرها می‌شود. در این ایام، تمام اهل خانواده با یکدیگر متحد و به خانه‌تکانی مشغول می‌شوند. همچنین همسایگان و دوستان همگی به تمیز کردن کوچه‌ها و جوی‌ها می‌پردازند»
قدیم‌تر‌ها در روستاها همه با اتحاد و همدلی به لایروبی قنات، چشمه‌ها، نهرها می‌پرداختند و در نهرها عطر و گلاب می‌پاشیدند که به آن نوروز رودها می‌گفتند و این ماجرا باعث می‌شد که این خانه‌تکانی‌ها نه‌تنها خسته‌کننده نباشد بلکه برای مردم جذاب هم می‌شد.
حس خوب برای جامعه
رضا نعمتی جامعه‌شناس نیز به «جام‌جم» توضیح می‌دهد که «مهم‌ترین اثری که خانه‌تکانی با خود به همراه دارد ایجاد روحیه جمعی در خانواده است. در واقع همکاری در بین اعضای خانواده نهادینه شده و قدرت انسجام افزایش پیدا می‌کند.»
این جامعه شناس بر این باور است که «در حال حاضر به دلیل مشغله خانواده‌ها و اشتغال زن و مرد در بیرون از خانه شاید طی سال زمان برای نظافت هر روزه خانه وجود نداشته باشد به همین دلیل تمیز کردن خانه در روزهای پایانی سال می‌تواند صمیمیت و همکاری را در خانه بیشتر کند. این طور دیگر بحث تمیز کردن خانه بر دوش یک نفر نمی‌افتد و همه با هم به نظافت خانه می‌پردازند. » وی با بیان این که ذهن انسان از بی‌نظمی گریزان است؛ ادامه می‌دهد: «خانه‌تکانی در نهایت منجر به مرتب شدن محیط زندگی می‌شود و این نظم آرامش ذهنی انسان را به دنبال خواهد داشت.»
نعمتی معتقد است که بیشتر بانوان در زمان خانه‌تکانی چیدمان وسایل خانه را تغییر می‌دهند و این می‌تواند به تقویت خلاقیت و استفاده از قوه تخیل افراد کمک کند و در توضیح آن می گوید: تغییر در فضای خانه و جابه‌جایی وسایلی که مدت‌ها در یک مکان ثابت بوده‌اند موجب سرزندگی و نشاط اعضای خانواده می‌شود. برخی‌ها ظروف قدیمی را بیرون می‌اندازند و این باعث می‌شود انسان از وابستگی رها شود و راحت‌تر با تغییرات کنار بیاید. در واقع انسان وقتی که محیط خود را تکراری و پر از رخوت ببیند سعی می‌کند با تحولاتی جدید در زندگی، این احساس را از خود دور کند. بنابراین تغییر دکوراسیون خانه و اقدام به پاکیزگی و خانه‌تکانی از جمله سنت‌هایی است که افراد برای ایجاد تحولات روحی و روانی در خود و خانواده‌شان اجرا می‌کنند.» این جامعه‌شناس معتقد است که خانه‌تکانی عید می‌تواند احساس خوب جمعی به مردم تزریق کند. وقتی همه مردم در یک کار جمعی حضور پیدا می‌کنند که منجر به احساس بهتر در محیط زندگی و روحیه افراد می‌شود در واقع تزریق شادی به همه مردم است.
روزنامه جام جم
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: خانه تکانی روحیه جمعی زندگی خانه تکانی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۲۲۳۰۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اردیبهشت زمان سفر سرزمین لاله های سر به زیر
همشهری- مهدیه تقوی راد: اگر برای تماشای لاله‌های منطقه حفاظت‌شده گلستان کوه خوانسار دیر بجنبید و بعد از پایان اردیبهشت به این منطقه سفر کنید، دیگر هیچ لاله‌ای را نمی‌بینید ، اما نگران نباشید،خوانسار اینقدر اماکن و جاهای دیدنی دارد که دست خالی از این شهر کوهستانی بر نمی گردید.
موقعیت: استان اصفهان، ۱۵کیلومتری جنوب شهرستان خوانسار، روستای دره بید
فاصله با تهران: ۳۹۵کیلومتر
چطور برویم: مسیر آزادراه خلیج‌فارس و آزادراه امیرکبیر را ادامه دهید بعد از گذشتن از آزادراه کاشان – گلپایگان به سمت خوانسار حرکت کنید.
دیدنی‌های اطراف دشت: مسجدجامع خوانسار، خانه حبیبی‌ها، غار و کوه هیکل، آسیاب آبی خوانسار، بقعه بابا عدنان، امامزاده شاهزاده احمد
امکانات: نمازخانه، سرویس بهداشتی، پارکینگ
امکان کمپ زدن: ندارد
پوشش گیاهی: لاله‌های واژگون، موسیر، گزانگبین، باریجه و انواع دیگری از گیاهان مرتعی، گز علفی، ریواس، کنگر، مرزنجوش، آویشن، گون
معرفی: منطقه حفاظت شده گلستان کوه یکی از باارزش‌ترین گیاهان بومی ایران یعنی لاله واژگون را در خود جای داده است. این منطقه با وجود قرارگیری در کویر مرکزی ایران دارای اقلیمی کوهستانی است و آب و هوای خنکی دارد.
جشن لاله‌های سر به زیرهر سال در فصل شکفتن لاله‌ها، جشنواره‌ای در این منطقه برگزار می‌شود و مردم محلی با سورنازنی، چوب‌بازی و برپایی بازارچه صنایع‌دستی شکفتن لاله‌های واژگون را جشن می‌گیرند. این گلها در میان بوته‌های گزانگبین و حتی روی صخره‌ها می‌رویند و برخی از گل‌های این منطقه خاصیت دارویی هم دارند. بهترین زمان بازدید از این منطقه از فروردین‌ماه تا اواسط خردادماه است. در این منطقه جانوران کمیابی مثل خرس سیاه، گرگ، شغال، تشی (نوعی جونده با بدن پوشیده از خار)، سمور، سنجاب، گراز وحشی، قوچ و میش هم زندگی می‌کنند. خانه تاریخی ابهری‌ها هم یکی دیگر از دیدنی‌های خوانسار است که توسط «حاج سیدمحمدباقر ابهری» بیش از ۲۰۰سال قبل در زمینی ۸۰۰متری ساخته شده است و به‌تازگی مورد بازسازی قرار گرفته است. این خانه یادگاری به‌جای مانده از دوران قاجار بوده و معماری آن، نقاشی‌ها و گچبری‌هایش به خوبی معرف سبک آن دوران است.
تماشای جاذبههاپارک جنگلی سرچشمه یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری و جاهای دیدنی خوانسار است. در وسط این پارک حوضچه‌های زیادی وجود دارد که آب آنها از چشمه‌های موجود در «کوه سیل» سرازیر می‌شود. چشمه‌های متعدد این پارک شامل «چشمه مرزنگوش»، «چشمه شترخون»، و «چشمه پیر» می‌شود. این چشمه‌ها، آب خنک و گوارایی دارند؛ به‌طوری که مردم هم از آب آنها می‌نوشند، هم مقداری با خود به خانه می‌برند. سکوهایی هم برای نشستن مردم در این پارک تعبیه شده است. تپه آریایی‌ها، در روستای رحمت‌آباد در فاصله ۳۵ کیلومتری شمال‌شرق خوانسار نیز یادگاری از زمان آریایی‌هاست که در گذشته غارهایی در دل این تپه قرار داشته که این تپه‌ها را از زیر به هم متصل می‌کرده و محل زندگی بوده است. هنوز هم آثاری از درهای سنگی در این تپه مشاهده می‌شود. ساختمان‌های خشتی که در چند طبقه بالای غارها از دامنه تا قله بنا شده‌اند، شکل خاصی به تپه داده و آن را خاص و منحصربه‌فرد کرده‌اند.
اماکن تاریخی-مقبره بابا پیر:در پارک سرچشمه خوانسار قرار دارد و متعلق به شیخ ابا عدنان قریشی، یکی از عرفای بزرگ قرن هفتم هجری است. این مقبره در دوره صفویه، روی چشمه‌ای به همین نام ساخته شده است و مورد احترام اهالی خوانسار قرار دارد.
خانه حبیبی‌ها : این خانه با سر در باشکوه و معماری بسیار زیبا و کم‌نظیرش، توجه هر بیننده یا صاحب ذوق و هنری را به خود جلب می‌کند. هر ساله در ایام محرم، مراسم عزای حسینی در این خانه تاریخی و باشکوه برگزار می‌شود و به همین دلیل این خانه با نام حسینیه حبیبی‌ها میان مردم شهرت دارد.
مدرسه مریم بیگم صفوی: به حوزه علمیه آیت الله علوی نیز مشهور است، قدیمی ترین مدرسه خوانسار است که در زمان صفویه توسط مریم بیگم شاهزاده صفوی بنا شده است. در سال ۱۱۰۶ هـ. ق همزمان با سلطنت شاه سلیمان صفوی و به دستور مریم بیگم صفوی ساخته شده است. دو لوح سنگی حاوی کتیبه از مدرسه قدیمی و کتیبه سردر مدرسه در موزه ایران باستان نگهداری می شود.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان